Monografija

Za nosioca posla na izradi monografije imenovana je bibliotekar Kliničkog centra prof. Jadranka Senić.

Za nosioca Istraživačkog projekta za pisanje monografije imenovano je Udruženje arhivskih radnika Republike Srpske koje je u saradnji sa Arhivom Jugoslavije u Beogradu i Arhivom Bosne i Hercegovine obavilo neophodna istraživanja. Istraživački projekat obuhvatio je: 1. istraživanje arhivske i dokumentarne građe, 2. istraživanje bibliotečke građe, 3. sređivanje arhivske i dokumentarne građe Arhiva Kliničkog centra Banjaluka, 4. skeniranje i kopiranje bibliotečke i arhivske građe, 5. izradu uvodnog teksta „Zdravstvo u Banjaluci do 1945. godine“, 6. pripremu i obradu fotografskog materijala i ispisivanje legendi.

Obuhvaćeno je zdravstvo ovog prostora u vremenskom periodu od kraja XVI i početka XXI vijeka, sa posebnim akcentom na razvoj naše ustanove u periodu od 1879. do 2010. godine.

Istraživanje arhivskih fondova i zbirki obavljeno je u: Arhivu Republike Srpske u Banjaluci, Arhivu Bosne i Hercegovine u Sarajevu, Arhivu Jugoslavije u Beogradu, Hrvatskom državnom arhivu u Zagrebu, Institutu za zaštitu zdravlja Republike Srpske, Domu zdravlja u Banjaluci, Arhivu Kliničkog centra u Banjaluci i na Medicinskom fakultetu u Banjaluci.

Istraživanje bibliotečke građe (monografske publikacije, članci, rasprave, periodika) obavljeno je u: Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske u Banjaluci, Specijalnoj biblioteci Arhiva Republike Srpske, Specijalnoj biblioteci Muzeja Republike Srpske, Specijalnoj biblioteci Instituta za istoriju u Banjaluci, Nacionalnoj i univerzitetskoj biblioteci Bosne i Hercegovine u Sarajevu, Specijalnoj biblioteci Arhiva Bosne i Hercegovine u Sarajevu, Narodnoj biblioteci Srbije u Beogradu, Univerzitetskoj biblioteci “Svetozar Marković“ u Beogradu, Specijalnoj biblioteci Srpskog lekarskog društva u Beogradu i Narodnoj i sveučilišnoj knjižnici u Zagrebu.

Istraživački projekat je započeo u maju 2010. godine, a završen u martu 2011. godine. Istraživanjem se došlo do podataka o organizacionoj strukturi Bolnice u Banjaluci koja je u različitim vremenskim periodima nosila različite nazive: državna, gradska, sreska, opšta (opća) i kako su iz nje stasali Medicinski centar, Regionalni medicinski centar, Kliničko–bolnički centar i Klinički centar Banjaluka. Takođe, na osnovu istraživanja mogu se pratiti faze razvoja naše ustanove i njen rukovodeći kadar, u periodu od 1879. godine do 2010. godine (29 faza, 36 direktora).

Koncepcija

Uporedo sa Istraživačkim projektom urađena je koncepcija monografije i imenovan stručni tim koji će biti uključen u njenu izradu. Koncepcijom monografije, nakon uvodnog dijela pod nazivom „Zdravstvo u Banjaluci do 1945. godine“, predviđen je jedan opšti pregled razvoja naše ustanove u periodu od 1945. do 2010. godine. Zatim slijedi hronološka obrada organizacionih jedinica Kliničkog centra Banjaluka prema granama medicine: konzervativne grane, operativne grane, dijagnostika i farmaceutska djelatnost. U okviru nemedicinske djelatnosti biće zastupljene sve organizacione jedinice koje čine ovu djelatnost. Takođe, predviđen je i rezime na engleskom jeziku. Kao poseban dodatak uz monografiju predviđeno je štampanje Abecednog registra svih zaposlenih u našoj ustanovi u periodu od 1879. do 31.12.2010. godine (ca. 11.500 radnika).

Saradnici

Stručni tim za izradu monografije čine spoljni i unutrašnji saradnici. Prilikom izbora saradnika vodilo se računa o tome da u Stručni tim uđu živi svjedoci, osnivači pojedinih organizacionih jedinica naše ustanove, koji zasigurno najbolje mogu da predoče razvoj svoje organizacione jedinice. Kada se govori o saradnicima, pored podjele na spoljne i unutrašnje, treba imati u vidu saradnike koji direktno učestvuju u pisanju priloga, odnosno autore tekstova, ali i saradnike kao što su: redaktor, recenzent, lektor koji su u izradi monografije nezaobilazni, a od njih zavisi konačna forma budućeg istoriografskog teksta. Kao što su nezaobilazni maloprije spomenuti saradnici, nezaobilazni su i saradnici unutar naše ustanove koji su logistika u izradi monografije. Trenutno je na izradi monografije angažovano 67 saradnika; 43 unutrašnja među kojima su i četiri saradnika za logistiku, 24 spoljna među kojima su tri recenzenta, redaktor i lektor.

Uređivački odbor

Kako je praksa da se prilikom izrade monografije imenuje Uređivački odbor, to je ispoštovano, te je u maju 2010. godine imenovan Uređivački odbor koji broji 14 članova. Prilikom izbora članova Uređivačkog odbora vodilo se računa da u njemu budu zastupljeni saradnici, doktori medicine iz svih grana medicine, kao i saradnici organizacionih jedinica nemedicinske djelatnosti.

S obzirom da izrada monografije podrazumijeva konstantnu koordinaciju saradnika, unazad četiri godine održano je niz sastanaka sa svim imenovanim saradnicima, s tim da su se posebno održavali sastanci Uređivačkog odbora (19 zvaničnih i bezbroj konsultativnih sastanaka).

Objavljivanje monografije

Bilo je predviđeno da monografija bude objavljena do kraja 2014. godine, u kojoj sa navršilo 135 godina od osnivanja Opšte bolnice u Banjaluci kao i 20 godina rada Kliničkog centra Banjaluka.

Nema sumnje da je postojala potreba da se u pisanoj formi javnosti predoče rad i razvoj naše ustanove i njena uloga i mjesto u sistemu zdravstvene zaštite stanovništva ove regije, zasnovanog na humanističkim principima. Put od bolnice do kliničkog centra bio je dug, nimalo lak i jednostavan, vremenski se proteže kroz tri vijeka. Bez obzira na to, na njemu su stasali ugledni prethodnici ali i današnji stručnjaci sa vizijom u zdravstvu. Dešavalo se da na tom putu nedostaju prostor ili oprema a ponekad i kadar, ali nikada nije nedostajalo entuzijazma i čvrstog ubjeđenja da se obavlja koristan i odgovoran posao, pri čemu se vodilo računa kako o dostojanstvu profesije, tako i o dostojanstvu pacijenta.

Pisati i napisati, uobličiti u harmoničnu cjelinu ljude, događaje i vrijeme koji su obilježili jednu zdravstvenu ustanovu nije nimalo jednostavno. Ali ako se to ne zapiše, može se desiti ono najgore – kao da je nije ni bilo, ma koliko ona živjela u sjećanju. To je obaveza prema onima koji su je stvarali, koji su kao njeni pripadnici izgubili život u ratovima na ovom prostoru, kojima je pacijent uvijek bio na prvom mjestu. Da bi se ta obaveza ispunila, pored logistike, struke i kreativnosti potrebno je i mnogo, mnogo ljubavi i uvjerenje da se piše za pokoljenja.

Neka i ovo bude podsticaj za ljekare u Kliničkom centru koji su pristali na saradnju u izradi monografije, a zastali u pisanju priloga. Ovo je prilika da pored ljekarskog poziva pokažu da su dorasli i pozivu hroničara njihove profesije koja je u gradu na Vrbasu zvanično afirmisana sredinom XIX vijeka.